- Yağ asitlerinin Na tuzlarına beyaz ( sert ) sabun, K tuzlarına arap sabunu ( yumuşak) sabun denir.
Sabunların temizleme özelliği
- Sabun suda çözündüğünde bazik bir çözelti oluşturur. Oluşan baz kiri yumuşatır.
C17H35-COONa → C17H35-COO- + Na+
Sabun molekülleri iki kısımdan oluşur. Suyu seven kısmı (hidrofil), ve suyu sevmeyen kısmı (hidrofob).
- Suyu seven kısım molekülün baş kısmını, sevmeyen kısım ise kuyruk kısmını oluşturur. Baş kısım polar, kuyruk kısmı apolardır. Kirler genel olarak apolar yapılı olan yağ molekülleridir. Sabun ile su karşılaştığında sabunun polar ucunu su molekülleri çeker. Ancak sabunun apolar ucuda elbise veya yüzeyde yumuşamış olan kir molekülleri ile etkileşime geçerek onlaruı sarar. Su molekülleri sabunun anyon kısmını çeker böyle kir ortamdan çözeltiye geçmiş olur. (bkz sabun kiri nasıl temizler)
Deterjanlar
Uzun C atomu zincirinden oluşan bir alkil yada arilin SÜLFAT yada SÜLFÜNAT tuzudur.
Deterjanın temizleme prensibi sabunla aynıdır. C sayısı 10-14 arasında olan alkollerin sülfatlarının sodyum tuzudur.
C12H25-OH + H2SO4 → C12H25-OSO3H + H2O
C12H25-OSO3H + NaOH→ C12H25-OSO3Na + H2O
C12H25-OSO3Na → C12H25-OSO3- + N a+
C12H25-OSO3- anyonunun OSO3- tarafı su tarafından C12H25- tarafı kir tarafından çekilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder